Her kedi ve her kedi cinsi elbette özeldir. Ancak Calico kedisi bu özel olma durumunu oldukça ileriye taşıyor! Genlerine işlenmiş olan bu özel olma durumu, Calico kedilerinin neredeyse %99’unun dişi olmasına ve erkek Calico cinsi kedilerin ise kısır olarak doğmasına sebep oluyor.
Güzel renk ve desen yelpazesinden tutun da ilginç kişiliklerine kadar bu kedileri sevmek için türlü türlü sebebimiz var. Ancak bu kedilere biraz daha hayran olmak ve Calico kedisi hakkında çeşitli gizemler öğrenmek isterseniz, şu anda doğru yazıyı okuyorsunuz!
Calico Kedisinin Kökeni
Calico kelimesi aslında diğer kedi cinsleri arasında gördüğümüz gibi doğrudan cinsi ifade eden bir sözcük değildir. Calico kelimesi, bu kedilerin kürkünü tasvir etmek için kullanılır. Calico kelimesi, Hindistan’ın Kalküta şehrinde dokunan pek çok parlak renk ve desenle bezenmiş el dokuması pamuk bir kumaştan gelir.
Calico kedisi aslında bir kedi cinsi değil, bir renk paletidir. Kafanız karışmasın, tıpkı Smokin Kedi cinsinde de olduğu gibi Calico genler sayesinde ortaya çıkan bir renk paleti, yani kürktür.
Pek çok kedi cinsinin genelde insanlarda hayret uyandıran uzun bir geçmişi olur. Ancak Calico kedisi aslında bir cins değil de gen ve renk paleti olduğundan, ne yazık ki takip edilebilecek net bir geçmişleri yoktur. Pek çok farklı cins kedide Calico kedisi kürkü gözlemlenebilir. Uzmanlar bu kedi cinsinin göç yollarını keşfetmek için bazı girişimlerde bulunmuş olsalar da herhangi bir sonuç elde edememişlerdir.
Calico Kedi Özellikleri
Genellikle Kedi Rehberi’nde paylaştığımız kedi cinsleri için ilgili cinsin fiziksel ve karakteristik özelliklerini barındıran bir dizi yazı yazıyoruz. Ancak Calico kedi özellikleri genellikle çok spesifik olmuyor. Çünkü pek çok farklı kedi cinsi, Calico renk varyasyonlarına sahip olabiliyor. Yani Calico kedi özellikleri cinsten cinse değişiklik gösteriyor.
Ancak şunu kesinlikle atlamamak gerekiyor. Kedi cinsleri genellikle bazı öne çıkan fiziksel ve karakteristik özelliklere sahip olsalar da onların karakterini şekillendiren şey kedinize nasıl davrandığınızdır. Özellikle kediler bebeklik zamanlarında edindikleri alışkanlıkları büyüdüklerinde de göstermeye eğilimlidir. Bu sebepten kedinize karşı nazik olun ve evinizdeki diğer bireylerin de sizin ile aynı hassasiyeti gösterdiğinden emin olun.
Calico Kedisinin Gizemi: Genler ve Kürk Rengi
Eğer sokakta besleme yaparken bir Calico kedisi görürseniz, gönül rahatlığıyla ona “kızım” diye seslenebilirsiniz. Çünkü Calico kedilerin neredeyse tamamı dişidir.
Calico kedilerin neden hepsi dişidir sorusunu yanıtlamak için öncelikle ufak bir ön bilgi vermek gerekir. Kedilerin rengini belirleyen genetik kodlar, X kromozomunda bulunur. Dişi kediler her ebeveynlerinden bir X kromozomu alarak XX kromozomuna sahip olurlar. Erkek kediler ise annelerinden bir X kromozomu ve babalarından ise bir Y kromozomu alırlar. Calico kedilerin sahip olduğu farklı renk varyasyonlarını oluşturmak için iki X kromozomu gerekeceğinden, neredeyse tüm Calico’ların dişi olduğunu görebilirsiniz. Çeşitli genetik bozukluklar sebebiyle Calico’lar erkek de olabiliyor tabii, ancak kafanızı karıştırmamak için bundan bir alt başlıkta bahsedeceğiz.
Calico’ların bir X kromozomu sarı ya da turuncu rengini, bir X kromozomu ise siyah ya da daha nadir görülen diğer renkleri (Kahverengi, koyu kızıl ve benzeri renkler.) içerir. Miami College of Arts and Sciences’ın yayınladığı “The Genetics of Calico Cats” makalesine göre; her hücredeki iki X kromozomundan biri embriyonun gelişimi sırasında belirli bir evreden sonra inaktif olur. İnaktif olan X kromozomu Barr Body olarak bilinen bir yapıya kıvrılır. Bu yapı, X kromozomunun tekrarlanan hücre bölünmeleri yoluyla korunmasını sağlar.
Eğer turuncu rengi barındıran X kromozomu inaktif edilirse, bu durumda diğer X kromozomunda bulunan siyah ve benzeri renkler daha ağırlıklı olacaktır. Aynı şekilde siyah ve benzeri renkleri barındıran X kromozomu inaktif edilirse de turuncu renk daha ağırlıklı olacaktır. Calico kedilerinin beyaz rengi ise bir standarttır.
Calico cinsi kedilerin vücudundaki beyaz renk oranını belirleyen etken; melanositler olarak bilinen renk pigmenti üreten hücrelerin geçişini etkileyen otozomal bir gendir. Yani Calico’larda vücudun yüzde kaç oranında beyaz olacağı melanosit geçişinin yavaşlığına bağlıdır. Eğer geçiş yavaş olursa, kedinin tüylerinde beyaz rengi daha ağırlıklı olacaktır. Ancak geçiş hızlıysa ortaya çok daha ilginç bir renk şöleni çıkacaktır.
Erkek Calico Kedileri Neden Bu Kadar Nadir?
Yukarıdaki tabloda da görebileceğiniz üzere bir anormallik olmadığı sürece erkek kedilerin Calico kürküne sahip olması imkansızdır. Bir erkek kedinin Calico kürküne sahip olabilmesi için, üç cinsiyet kromozomuna sahip olması gerekir. İki X (Anneden gelen) ve bir Y (Babadan gelen) cinsiyet kromozomu, erkek kedilerin de üç renkli olmasını sağlayabilir.
Ancak bu XXY kombinasyonu bir anomalidir, yalnızca döllenme sırasında erkek kedilerin XY kromozom çiftinde bir eksik bölünme olduğunda ortaya çıkabilir.
Tam olarak bu sebepten erkek Calico kedisi oldukça nadirdir ve yalnızca 10000 erkek Calico kedisinden 1’i üremeye elverişlidir. Tüm bunlar yetmezmiş gibi bir anomalinin sonucunda dünyaya gelen erkek Calico’lar, çeşitli sağlık problemlerine yatkın olurlar. Yani onların sokakta hayatta kaldığını görmek imkansıza yakındır. Ancak iyi şartlarda bakılır ve düzenli bir şekilde veteriner muayenelerini olurlarsa uzun bir hayata sahip olabilirler.
Üç Renkli Kedi Deniliyorsa Calico Kedilerinden Bahsediliyordur
Calico’lar ve Tortoiseshell kedileri genel olarak birbirleriyle karıştırılıyorlar. Bu çoğu zaman kedi ebeveynlerinin Calico kedisi ve Tortoiseshell’ler arasındaki farkı bilmemesinden kaynaklanıyor. Aslında gözle görülebilir farklılıkları olmasına rağmen sıklıkla karıştırılan bu iki kedi cinsini ayıran en büyük özellik; Calico’lar üç renkli kedi olarak tanımlanırken Tortoiseshell’lerin ise kürklerinde yalnızca iki farklı renk bulunması oluyor.
Hangi Kedi Cinslerinde Calico Renkleri Görülebilir?
Bu soruyu aslında biraz daha farklı bir şekilde sormanız gerekiyor. Çünkü kedi cinslerinin büyük bir çoğunluğunda Calico kedisi renk dizilimi görülebiliyor. Manx kedisi, American Shorthair, Maine Coon, British Shorthair, Pers kedisi, Arabian Mau, Japanese Bobtail, Exotic Shorthair, Sibirya Kedisi, Van Kedisi, Ankara Kedisi ve Norveç Orman kedisi Calico renk dizilimine izin veren başlıca kedi cinslerindendir.
Calico Kedisi Hakkında İlginç Bilgiler
1 – Maneki Neko
Maneki Neko adı verilen üç renkli kedi, yani Calico kedisi, Japonya’da söz konusu para olduğunda oldukça ünlüdür ve bu kedilerin iyi şans getirdiğine inanılır. Öyle ki, çoğu Japon mağazasında bu Maneki Neko seramik heykellerine rastlamak mümkündür. Maneki Neko heykelleri Calico kedilerinden eserlenerek tasarlanmış ve Japon kültürünün bir parçası haline gelmiştir.
Japonların Calico sevdası bununla da sınırlı kalmaz tabii. Özellikle geçmişte, Japon denizciler fırtınalardan ve hayaletlerden korunmak için gemilerinde mutlaka bir Calico’ya yer verirlermiş. Günümüzde bu inanç ne kadar devam ediyor bilemesek de geçmişte Calico’lar Japon mürettebatının bir parçasıymış yani.
2 – İstasyon Şefi Calico
2006 yılında Japonya’da Wakayama Elektrikli Demiryolu Şirketi, giderleri azaltmak amacıyla Kishigawa isimli hatta bulunan tüm istasyonları personelsiz hale getirdi. İstasyonların işleyebilmesi için ise istasyon çevresindeki esnaflardan şefler seçildi. Kishi isimli tren istasyonu için seçilen şef ise yakınlardaki bir marketin sahibi Toshika Koyama idi. Toshika Koyama bir kedi severdi ve sokak kedilerini istasyonda beslemeye başladı. Bu kedilerin arasında Tama isimli bir kedi bulunuyordu. Ocak 2007 yılında demiryolu yetkilileri Tama isimli kediyi resmi bir şekilde istasyon şefi yapmaya karar verdiler.
İstasyon şefi Tama’yı görmek için dünyanın ve ülkenin dört bir yanından bölgeye ulaşan turistler, yalnızca 2007 yılında bölgenin yerel ekonomisine 1.1 milyar Japon Yeni kazandırdılar. Dünyanın en ünlü Calico’larından biri olan Tama, 16 yaşında 2015 yılında kalp yetmezliği sebebiyle hayata gözlerini yumdu.
Kaynak: https://en.wikipedia.org/wiki/Tama_(cat)
3 – Yamalı Kedi
Hollanda’da Calico’lar alışılmışın dışında bir isme sahiptir. Hollandalılar Calico’lara Lapjeskat, yani yamalı kedi derler.
4 – Eyalet Kedisi
Amerika’da eyaletlerin eyalet sembolü olarak kedileri seçmesi oldukça uzun zamandır gerçekleştirilen bir eylem. Maryland ismindeki eyalette ise eyaletin sembolü, yani eyalet kedisi olarak karşımıza Calico kedileri çıkıyor.
2001 yılında Calico’ları resmi olarak eyalet kedisi seçen Maryland eyaleti, bayrağında da 3 renk taşıyor. Bağlantısı var mıdır bilemedik ancak, bilgi bilgidir.
Kaynak: https://msa.maryland.gov/msa/mdmanual/01glance/symbols/html/cat.html
5 – Calicolar ve Siğil
Geçmişte İrlandalı insanların oldukça ilginç bir inanışı var imiş. Bu inanışın günümüzde ne kadar geçerli olduğunu bilmiyoruz ancak yine de sizinle paylaşmak istiyoruz. “Eğer elinizde bir siğil var ise ve Mart ayında bir Calico cinsi kedinin kuyruğunu severseniz, siğiliniz düşecektir.” Biz demiyoruz, İrlandalılar diyor.
Kaynaklar;
http://www.bio.miami.edu/dana/dox/calico.html
https://msa.maryland.gov/msa/mdmanual/01glance/symbols/html/cat.html
https://en.wikipedia.org/wiki/Calico_cat
